Сургууль дээрх хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа
Сурагчид хичээлийн дараах клуб, их сургуулийн бэлтгэл хичээл зэрэгт хамрагдаж болдог. Зарим нь үнэ төлбөргүй, зарим нь төлбөртэй байдаг. Одоо зохион байгуулж буй үйл ажиллагааны тухай мэдээллийг хүүхдийнхээ ангийн багшаас, сургуулийн цахим хуудаснаас, мэдээллийн самбараас, эсвэл эцэг эхийн хурлаас мэдэж авч болно.
Ихэнхи сургууль жижиг хэмжээний аялал зохион байгуулдаг. Энэ нь нэг өдөр эсвэл хэд хэдэн өдрийнх байж болдог бөгөөд, зардлыг эцэг эх хариуцдаг.
Хэрэв зардлыг нь төлөх боломжгүй бол багшид нь хандаарай. Ихэнхи сургууль ийм санхүүгийн асуудлыг шийдэх хувилбартай байдаг.
Жилд хэд хэдэн удаа эцэг эхийн хурал зохион байгуулдаг. Тулгарч буй асуудал хийгээд, ерөнхий мэдээлэл хүргэх зорилготой уг хурал дээр эцэг эхчүүд ч мөн санал бодлоо солилцож болдог.
Багш бүр зөвөлгөө өгөх цаг гэж гаргадаг бөгөөд, аль ч хичээлийн багштай тухайн цаг дээр нь уулзаж ярилцаж болдог. Та хүүхдийнхээ хичээл, сурлага, хөгжил төлөвшлийн талаар энэ цаг дээр зөвлөлдөх боломжтой. Эцэг эхийн хурал болон зөвөлгөөний цагийг багш урьдчилан мэдэгддэг. Хэрэв та Унгараар ярьдаггүй бол та орчуулагчтай очихоо мартав аа.
Сурагч бүрт багш эцэг эхтэй харилцах дэвтэр байдаг. Энд сурагчийн дүн, явцын үнэлгээ, сургууль ангитай холбоотой мэдээллүүдийг тухай бүрд мэдээлдэг. Тухайн мэдээлэл бүхий зурвасыг унших бүрдээ гарын үсэг зурж мэдэгдэх учиртай.
Бүх сургуульд залуучуудын хамгааллын мэргэжилтэн байдаг. Тэд сургууль, гэр бүлдээ асуудалтай байгаа хүүхдүүдэд дэмжлэг үзүүлэх, хүүхдэд эрхийг нь зөвлөх, хэнд хандаж тусламж авах талаар мэдээлэх үүрэгтэй байдаг. Тэд эцэг эх, багш нар, хүүхэд хамгааллын байгууллагатай нягт ажилладаг.
Дунд болон дээд боловсрол эзэмшиж буй сурагчид дотуур байранд амьдарч болдог. Дотуур байранд орох хүсэлт гаргах ёстой агаад, дотуур байр төлбөртэй байдаг. Сурагчдын байр бүхий дунд сургуульд сурагчид хоёр болон түүнээс дээш ортой өрөөнд байрлаж, хичээллэх өрөө болон чөлөөт цагаа өнгөрөөх өрөөтэй байдаг. Сурагчдын хичээлд туслах багш нар мөн байдаг.
Сургуулийн эмч
Вакцинжуулалт
Шүдний эмч
3-аас дээш насны хүүхдүүд цэцэрлэгт, 6-16 насны хүүхдүүд сургуульд заавал суралцах ёстой байдаг. Та хүүхдээ Унгар улсад ирснээс хойш 3 сарын дотор сургууль юмуу цэцэрлэгт бүртгүүлэх ёстой. Эс тэгвээс эцэг эхийг торгох хуулийн заалт байдаг. Та оршин сууж буй газрынхаа сургууль, цэцэрлэг, гэр бүл дэмжих төв, хүүхэд хамгаалах төв, эсвэл дүүргийнхээ боловсролын газарт хандаж тусламж авч болно.
Хичээл завсардах: Хэрэв хүүхэд өвчтэй бол эмчийн бичгийг заавал багшид хүлээлгэн өгөх ёстой байдаг бөгөөд багш системд тэмдэглэдэг. Мөн эцэг эх нэг улиралд дээд тал нь 3 удаа чөлөө авах хүсэлт гаргаж болно. Хэрэв таны хүүхэд удаан хугацаанд хичээлдээ явахгүй бол сургуулийн захирлаас зөвшөөрөл авах ёстой байдаг.
Хэрэв таны хүүхэд хичээл тасалсан бол сургууль эцэг эхтэй холбогддог. Хичээл тасалсан цаг 10 хүрсэн тохиолдолд хичээлийн эрхлэгч орон нутгийн удирдлагад мэдэгддэг. Удаа дараа анхааруулга авсан авч хүүхэд хичээл тасалсаар байвал эцэг эхийг торгох, хүүхдийг төрийн асрамжинд авах, гэр бүлийн тэтгэлэг авдаг бол түүнийг цуцлах зэрэг арга хэмжээ авдаг.
Хэрэв хичээлийн жилд хүүхэд нэг хичээлийн 30-аас дээш хувьд суугаагүй бол тухайн хичээлийг дүгнэхгүй бөгөөд 250-иас дээш цагийг тасалсан, өвчтэй, чөлөөтэй байдлаар өнгөрсөөсөн бол дараа жил улиран дахин судална. Эсвэл хүүхэд тусгай шалгалт өгч тэнцэх хэрэгтэй.
Унгарт эцэг эхчүүд хүүхдийнхээ сургууль, цэцэрлэгийг чөлөөтэй сонгох эрхтэй байдаг. Сурагчийн чадвар, сонирхол, гэр бүлийн шашны болон улс төрийн үзэл зэрэг уг сонголтонд нөлөөлөх нь бий. 14-өөс дээш насны хүүхэд сургуулиа сонгох сонголтыг эцэг эхтэйгээ цуг хийх эрхтэй. Гэхдээ тухайн сонгосон сургууль нь элсэх хүсэлт гаргасан бүх хүүхдийг хүлээж авах ёстой биш. Сургууль цэцэрлэг өөрийн багтаамж, сурагчийн чадвар, шалгалтын оноо зэргийг харгалзан үзэж шийдвэрээ гаргах эрхтэй. Иймээс элсэх хүсэлт тавьсан л бол таны хүүхдийг элсүүлнэ гэж та хүлээж болохгүй юм. Гэхдээ хүүхэд бүр суралцах эрхтэй тул, таны амьдран сууж буй бүртгэлтэй хаягт тань үндэслэн хүүхдийг тань элсүүлэх үүрэгтэй харъяа дүүргийн сургууль, цэцэрлэг гэж бий. Иймээс ч зарим эцэг эх сонгосон цэцэрлэг, сургуульдаа хүүхдээ сургахын тулд тухайн цэцэрлэг, сургуулийн хамруулдаг гудманд нүүж очих тохиолдол байдаг.
Хичээлийн жил ойролцоогоор 185 өдөр байдаг бөгөөд, 9 сард эхэлж, 6 сарын дунд хүртэл үргэлжилнэ. Ихэнхи цэцэрлэг зун 4-6 долоо хоног амардаг бөгөөд тэр хооронд эцэг эх нь хүүхдээ асарч амжихгүй бол ойрхон цэцэрлэгт өгч болдог.
Сургууль хоёр улирлаар хичээллэдэг агаад эхний улирал 1 сарын сүүлээр дуусдаг. Зуны амралтаар сургууль хаадаг.
Хичээлийн жилийн турш цэцэрлэг 12 сарын төгсгөлд 10 орчим хоног өвлийн амралттай байдаг бол сургуулийн хувьд өвлийн амралтаас гадна 11 сарын эхээр, 4 сарын дундуур хавар, намрын амралттай байдаг. Амралтын өдрүүд-Сургууль дараах улсын, үндэсний, шашны баяруудаар амардаг:
Хөгжлийн бэрхшээлтэй, хүртэхүйн болон оюуны хомсдолтой, нийгэмшихэд хүндрэлтэй, суралцах болон зан үйлийн хувьд биологийн наснаасаа доогуур байдаг зэрэг хүүхүүд тусгай боловсрол шаарддаг. Тухайн хүүхдэд тусгай боловсрол эзэмших ёстой эсэхийг мэргэжилтнүүдээс бүрдсэн хороо шийддэг. Эдгээр хүүхдүүд мэргэжилтний хөтлөн явуулдаг тусдаа ангид явах агаад, зарим хичээлийг судлах эсвэл үнэлүүлэхгүй байж болдог агаад, зарим тохиолдолд эцэг эх нь санхүүгийн дэмжлэг авч болдог.
Унгар дахь үндэсний цөөнхүүд өөрсдийн гэсэн сургуультай байдаг. Жишээ нь Герман, Румын, Словяк, Серби, Хорват гэх мэт. Эдгээр сургууль эх хэлээ боловсрол олгох гол юмуу хоёр дахь болгон ашигладаг. Гадны сурагчид элсэж болдог.
Хос хэлтэй сургуульд зарим хичээлийг Унгараар, заримыг нь хоёр дахь хэлээр заадаг. Хоёр дахь хэл сургууль бүрд ялгаатай байдаг ч ихэнхидээ Англи, Герман, Франц хэл байдаг. Мөн Будапештэд Европд буй цорын ганц Хятад-Унгар хос хэлний сургууль байдаг.
Эдгээр сургуульд тодорхой хичээлийг олон цагаар үздэг. Энэ нь математик, гадаад хэл, биеийн тамир гээд аль ч хичээл байж болдог.
Ерөнхий боловсрол олгохын хамт хөгжим, бүжиг, зураг зэрэг урлагийн боловсрол олгодог. Ихэнхидээ төлбөртэй байдаг бөгөөд, ихэнхи урлагийн сургууль нь хөгжмийн сургууль байдаг. Хүүхдүүд хөгжмийн онол үзээд, дараа нь олон янзын хөгжим тоглож сурдаг.
Онцгой авъяастай хүүхдүүдийн авъяасыг тусгай арга, орчинд хөгжүүлэхэд чиглэсэн нэмэлт боловсролыг олгодог.
Сан, холбоо, сүм, хувийн байгууллага хариуцдаг хэд хэдэн хувийн сургууль Унгарт бий. Зарим сургууль нь төлбөргүй байх нь бий.
Унгар дахь олон улсын сургууль нь хоёр улсын хоорондын гэрээний дагуу эсвэл төлбөр бүхий хувийн сургууль байдлаар байдаг. Олон улсын сургуулийн хөтөлбөр унгарын үндэсний хөтөлбөрөөс ялгаатай байдаг агаад, боловсрол олгох гол хэл нь гадаад хэл байдаг.
Унгар дахь оршин суух эрхээс тань хамаарч та болон танай хүүхэд хэд хэдэн төрлийн тэтгэмж хүртэх боломжтой. Бид чухал хэдийг дор дурдлаа:
Та аль төрлийн тэтгэмжийг хүртэх боломжтой, хэрхэн хүсэлт гаргах тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг сургууль, дүүрэг, хүүхэд хамгааллын байгууллагаас авна уу.
Унгар улсын боловсролын тухай нэмэлт мэдээлэл авахыг хүсвэл дараах цахим хуудсаар зочилно уу.
Дараах эх сурвалжуудаас С.Бүжинлхам орчуулж бэлтгэв:
