0 долоо хоногтойгоос гурван нас хүртэлх хүүхэдтэй, та өөрөө ажиллаж буй тул хүүхдээ асарч чадахгүй бол яслид бүртгүүлж болно. Яслид бүх хүүхэд хамрагдах ёсгүй тул хэрэв орон тоо байхгүй бол таны хүүхдийг хүлээж авахгүй байж болно. Улсын яслийн тухайд дүрвэгч, харъяалалгүй иргэн, цагаачлагч, байнгын оршин суух эрхтэй иргэн, Европын холбооны гишүүн улсын иргэн зөвхөн хоолны төлбөр төлнө. Харин бусад статусаар Унгарт оршин сууж буй гадаадын иргэд илүү өндөр төлбөр төлдөг.

Хорин долоо хоногтойгоос 14 хүртэлх настай хүүхдүүдийг өдөр өнжүүлэхэд авдаг. Эдгээр байгууллага ихэнхидээ уян хатан байдаг тул байнга хамрагдаж эсвэл шаардлагатай үед очиж болдог. Сургуулийн насны хүүхдүүд хичээлийн цагийн дараа өдөр өнжүүлэхэд хамрагдаж болдог. Ийм төвүүд ихэнхи тохиолдолд төлбөртэй байдаг.

Гэхдээ зарим тохиолдолд сайн дурын байгууллагууд харъяа дүүргийн хүүхдүүд, эцэг эхчүүдэд  зориулсан гэр бүлийн өдөрлөгөөс эхлээд хоцрогдол арилгах, гадаад хэл заах, дугуйлан ажилуулах, өдрийн зусланд хамруулах зэрэг үйл ажиллагаа үнэ төлбөргүй зохион байгуулахад төвлөрч ажилладаг тул сургуулийн нийгмийн ажилтан болон багш нараас лавлана уу.

‍

3-6 настай хүүхдүүд цэцэрлэгт хамрагддаг. Цэцэрлэгийн бүртгэл ихэвчлэн IV-Vсард эхэлдэг. Бүртгэлийн мэдээллийг цэцэрлэгийн цахим хуудсанд бүртгэл эхлэхээс дор хаяж 30 хоногийн өмнө тавьдаг. Хичээлийн жилийн дундуур Унгарт ирж буй 3 настай хүүхдүүд цэцэрлэгт хамрагдаж болно. Үүний тулд эцэг эхчүүд цэцэрлэгийн удирдлагатай холбогдож, очиж уулзах хэрэгтэй. Цэцэрлэгт бүртгүүлэхэд эцэг эх, хүүхдийн орших суух зөвшөөрөл(ягаан карт), хаягийн карт, хүүхдийн төрсний гэрчилгээ, нийгмийн даатгалын карт (TAJ) шаардлагатай байдаг. Цэцэрлэг орон тоо хүрэлцээгүйн улмаас хүүхдийг бүртгэхгүй байж мэдэх ч таны хүүхэд 5 настай бол заавал цэцэрлэгт хамрагдах ёстой тул харъяаллын цэцэрлэг заавал хамруулах үүрэгтэй байдаг. Иймээс хангалттай орон тоо бүхий өөр цэцэрлэгт хүүхдийг тань хамруулахад харъяа цэцэрлэгийн зүгээс тусламж үзүүлэх учиртай.

Цэцэрлэг өглөөний 7 цагаас үдшийн 5 цаг хүртэл ажиллана. Эцэг эх хүүхдийнхөө хоолны төлбөрийг төлөх учиртай агаад бусад үйлчилгээ үнэгүй байдаг. Зарим цэцэрлэг төлбөртэй, нэмэлт үйл ажиллагаа зохион байгуулж болдог.

Цэцэрлэгийн нэг өдөр:

Цэцэрлэгийн нээх цаг ялгаатай байдаг ч ихэнхидээ 6-7 цагийн хооронд нээж, 5-6 цагийн хооронд хаадаг. Хүүхдүүд өглөө бие сэтгэхүй хөгжүүлэх дасгал хийж, тоглож, дараа нь цайгаа уугаад, унтаж, өдрийн хоолоо идсний дараа үдээс хойш тоглодог. Спорт, ардын бүжиг, хөгжим зэрэг сэдэвчилсэн үйл ажиллагаа, дугуйлангууд байдаг бөгөөд ихэнхидээ төлбөртэй байна.

‍

Хичээлийн хэрэгсэл:

Хичээл бүрт өөр өөр хэрэгсэл шаарддаг. Сургуулиас хичээлд ашиглах сурах бичиг, дагсал ажлын номыг шийддэг. Хичээлийн жилийн эхний өдөр ихэнхидээ сургуулиас тэдгээр номыг олгодог. Харин заавал унших уран зохиолын номыг эцэг эх худалдан авдаг. Мөн хичээлийн жилийн төгсгөлд, нэгдүгээр анги бол бүртгэлийн үеэр хичээлийн хэрэгслийн жагсаалтыг өгдөг.

Сургуулийн хоол:

Та өдрийн гурван хоол хүүхэддээ захиалж болно. Үүнд өглөө хөнгөн зууш, өдөр халуун хоол, үдээс хойшийн хөнгөн зууш багтана. Сар бүр хоолны мөнгийг урьдчилж төлдөг. Хэрэв та сургуулийн хоол захиалахгүй бол өөрөө хүүхдийнхээ хоолыг бэлдэх ёстой. Гэхдээ хичээлд халуун хоол авч ирж болдоггүй гэдгийг анхаарна уу.

Гэрийн даалгавар ба хичээлийн дараах дугуйлан:

Таны бичгээр өгсөн хүсэлтийн дагуу хүүхэд тань хичээлийн дараах дугуйлан, гэрийн даалгаврын цагт хамрагдаж болно. Бага ангийн сурагчдыг багш нар нь удирдаж гэрийн даалгаврыг нь хийлгэх бол ахлах ангийн сурагчид багшийн удирдлага дор  биеэ даан гэрийн даалгавраа хийдэг.

Хичээлийн үнэлгээ:

Хүүхдүүдийг хичээлийн жилийн турш үнэлдэг. 1-5 гэсэн оноогоор дүгнэдэг.

Сурагчийн мэдлэгийг

5-Маш сайн

4-Сайн

3-Хангалттай

2-Тэнцсэн

1-Унасан гэх үнэлгээгээр үнэлдэг бол биеэ авч явж буй байдал, авир үйлдлийг

5-Үлгэр жишээ

4-Сайн

3-Туйлбаргүй

2-Муу буюу хайхрамжгүй гэж үнэлдэг. Дүнг харилцах дэвтэрт хавсаргаж, эцэг эх үзэж танилцснаа мэдэгдэн гарын үсэг зурдаг. Харилцах дэвтрээс гадна электрон мэдээллийн системд дүнг тавьдаг тул эцэг эх мөн интернэтээр орж танилцах боломжтой.

Улирал бүрийн төгсгөлд сурагчийн үзсэн бүх хичээлийг дүгнэдэг. Хичээлийн жилийн дундын болон төгсгөлийн дүнг дүнгийн хуудсанд тэмдэглэх бөгөөд, энэ нь сурагчийг тухайн хичээлийн жилийг амжилттай төгссөн гэдгийг баталдаг. Сурагч нэг ч хичээл дээр унаагүй бол дараагийн ангид дэвшин суралцах боломжтой бөгөөд, хэрэв унасан бол зун нөхөн суралцаж, шалгалт өгч байж анги дэвших эрхтэй болдог.

‍

Бага боловсролын зорилго нь байгалийн ухаан, нийгмийн ухаан, урлаг зэрэг талбарын суурь мэдлэг олгох, тоолох болон унших бичих зэрэг суурь чадварыг суулгах явдал юм. Бага боловсрол нь хоёр хэсэгт хуваагддаг. Бага сургуулийн бага бүлэг нь I-IV анги бөгөөд ангийн багш нар нь ихэнхи хичээлийг заадаг. Бага сургуулийн  ахлах бүлэг нь V-VIII анги бөгөөд тухайн хичээлээр мэргэшсэн багш нар хичээл заана.

Бага сургуулиуд 3.1-с 4.30-ны хооронд нэгдүгээр ангийн элсэлт авдаг. Элсэлтийн бүртгэлийн мэдээллийг сургуулийн цахим хуудсанд бүртгэл эхлэхээс дор хаяж 30 хоногийн өмнө тавьдаг. Ихэнхидээ хоёр өдрийн хугацаанд л бүртгэдэг гэдгийг анхаарна уу.

Элсэхэд хэрэгтэй бичиг баримтууд:

• Анкет (Сургуулиуд хичээлийн жилийн дунд юмуу явцад бөглүүлж авдаг)
• Хүүхдийн төрсний гэрчилгээ (Баталгаат унгар орчуулгын хамт-хос хэлтэй сургуулийн тухайд англи орчуулга хүлээн зөвшөөрдөг)
• Хүүхдийн гадаад пасспорт, оршин суух зөвшөөрлийн карт (ягаан карт) болон хаягын карт
• Хүүхдийн нийгмийн даатгалын карт(TAJ)-заримдаа шаарддаг
• Эцэг эхийн гадаад пасспот, оршин суух зөвшөөрлийн карт (ягаан карт) болон хаягын карт
• Хүүхэд тань сургууьд сурч байсан бол сурагчийн хувийн хэрэг (Баталгаат унгар орчуулгын хамт-хос хэлтэй сургуулийн тухайд англи орчуулга хүлээн зөвшөөрдөг)
• Хэрэв эцэг эхээс нь өөр хүн хүүхдийг асран хамгаалж буй бол асран хамгаалагчийг нотариатаар баталгаажуулсан бичиг.

Бага сургуульд элсэлтийн шалгалт авдаггүй бөгөөд, хичээлийн эрхлэгч элсэлтийг шийддэг.

Шилжилт

Та хүүхдээ өөр сургууль руу шилжүүлж болно. Шилжүүлэхэд элсэлттэй ижил бичиг баримт шаарддаг. Шинэ сургуулийн хичээлийн эрхлэгч таны хүүхдийг элсүүлэх эсэхээ шийднэ.

Шинэ сургууль элсүүлсэн гэх тодорхойлолтыг хуучин сургуульдаа өгөхөө мартаж болохгүй. Эс тэгвээс хүүхдийг тань хичээл тасалсан хэмээн бүртгэж мэднэ.

Таны хүүхэд хэддүгээр ангид элсэхийг шийдэх нь

Хичээлийн эрхлэгч хэд хэдэн хүчин зүйлийг харгалзан үзэж таны хүүхэд хэддүгээр ангид орохыг шийддэг. Хүүхдийн ангийг шийдэх хэд хэдэн туршлага байдаг. Үүнд:

• Хүүхэд хэрэв латин үсгээр уншиж, бичиж чаддаггүй бол наснаас үл хамааран нэгдүгээр ангид ороод аажимдаа дээд анги руу шилждэг.
• Унгараар ярьж чаддаггүй хүүхэд наснаасаа нэг юм уу хоёр ангиар доод ангид суралцдаг.
• Хэрэв хүүхэд насандаа таарах ангид орвол зарим хичээлийн зөрүүг нөхөх зорилгоор нэмэлт хичээл авдаг.
• Сургуулиа сонгох үедээ таны хүүхдийн хэддүгээр ангид яаж элсүүлэх талаар мэдээлэл аваарай. Насандаа тохирох ангид элсэхгүй тохиолдолд та болон таны хүүхдийн зөвшөөрөл хэрэг болдог.

Бага сургуулийн нэг өдөр

Сургууль 7 цагт нээх бөгөөд, хичээл 8 цагт эхэлдэг. Хичээл 4 цагт тардаг бөгөөд, сургууль 5:00 хүртэл нээлттэй байдаг. Хичээлийн дундуур эцэг эхийн зөвшөөрлийн бичигтэйгээр хүүхэд эрт харьж болдог.

Бага боловсролын бага бүлгийн хичээл ихэнхидээ унгар хэлзүй болон уран зохиол, гадаад хэл, математик, ёс зүй эсвэл шашны боловсрол, байгал орчин, хөгжим, зураг, технологи, биеийн тамир байдаг

Бага боловсролын ахлах бүлгийн хичээл ихэнхидээ унгар хэлзүй болон уран зохиол, гадаад хэл, математик, түүх, ёс зүй эсвэл шашны боловсрол, байгал орчин, биологи, физик, хими, газарзүй, хөгжим, зураг, мэдээлэл зүй, биеийн тамир, технологи байдаг. Долоо хоног бүр ангийн багшийн цагтай байх агаад, эцэг эх нь хүүхдээ ёс зүй судлах уу, шашны боловсрол сонгох уу гэдгийг шийддэг.

Хүүхдүүд үдээс өмнө хичээлдээ суугаад, үдээс хойш гэрийн даалгавраа хийж, тоглож, дасгал хийдэг. Хичээлийн хуваарийг улирлын эхэнд багш танилцуулдаг. Бага ангид биеийн тамир өдөр бүр ордог. Хэрэв хүүхэд өөр спортоор хичээллэдэг бол долоо хоногт гурван удаа биеийн тамиртаа орж болдог. Мөн бусад ангитай хамтарч аялал, музей, театр, ойд очдог. Ихэнхи ангид эдгээр зардлыг даах болон бусад зардлыг зохицуулах үүднээс ангийн сан гэж байдаг бөгөөд эцэг эхийн хурлын үеэр эцэг эхийн зөвлөл хариуцаж хурааж авч, өмнөх жилийн тайлангаа танилцуулдаг.

‍

Бага боловсролоо эзэшмсний дараа сурагчид дунд сургуульд суралцах ёстой. Дунд боловсрол олгох хэд хэдэн төрлийн байгууллага байдаг бөгөөд бага сургуулиас өгөх мэдээлэл, зөвөлгөөний тусламжтайгаар та аль сургуулийг сонгохоо шийдэж болно. Мэргэжлийн зөвлөх өгөх үүрэгтэй багш нар болон зөвөлгөө өгөх төвүүдэд хандаарай.

Дунд сургуульд элсэх нь:

Дунд сургуульд хүүхдээ элсүүлэхдээ таэлсэх хүсэлт гаргах анкетийг бөглөнө. Та хаана хүүхдээ элсүүлэхийг эрхэмлэж буйгаагаараа эрэмбэлж хэд хэдэн сургуулийг бичиж болно. Уг анкетийг хүүхдийнхээ суралцаж буй бага сургуульд бөглөж  хүлээлгэж өгдөг.

Элсэлтийн шалгалт:

Ихэнхи дунд сургуульд элсэхийн тулд шалгалт өгдөг. Зарим сургуульд аман шалгалт болон тест бөглүүлдэг. Тест нь улс даяар ижил байдаг бөгөөд, математик, унгар хэлний шалгалт байна. Аль аль шалгалт нь 45 минут үргэлжилнэ. Уг шалгалтыг 1 сарын 10-р авдаг. Өмнөх жилийн шалгалтын материал цахимд байдаг тул татаж аван бэлдэхийг зөвлөе.  Сургууль бүр аман шалгалтыг 2 юмуу 3 сард зохион байгуулдаг. Сургууль таньд шалгалтын дүнг мэдээлэх бөгөөд та хүүхдийнхээ шалгалтын материалыг үзэх эрхтэй. Шалгалтын дүрэм, журмыг сургууль өөрсдөө шийддэг. Хэрэв хүүхэд тань элсэлтийн шалгалт өгч амжаагүй, хичээлийн жилийн дунд ирсэн байсан ч харъяалын дунд сургууль хүүхдийг тань элсүүлэх үүрэгтэй.

Унгар хэл мэдэхгүйгээс шалтгаалан элсэлтийн шалгалтанд бэлтгэж чадаагүй гадаад хүүхэд ихэнхидээ VIII ангидаа давтан сурдаг.

Дунд сургуулийн нэг өдөр:

Хичээл ихэвчлэн 8 цагт эхэлдэг бөгөөд 45 минут үргэлжилж, 10-15 минут завсарлана. Өдөр бүр 6-8 хичээл үздэг тул хичээл 2-3 цагийн үед дуусдаг.

Дунд ангийн хичээл ихэнхидээ унгар хэлзүй болон уран зохиол, Гадаад хэл, математик, түүх, иргэний боловсрол, ёс зүй, биологи, физик, хими, географ, хөгжим, зураг, хөдөлгөөнт зураг болон медиа судлал, драм болон бүжиг, мэдээлэл технологи, биеийн тамир, технологи зэрэг болно. Долоо хоног бүр ангийн багшийн цаг бий.

Сурагчид үдээс хойш гүнзгийрүүлэн сонгох хичээлээ сонгож, бүлгээр хичээллэдэг. Дунд сургуулиа төгсөхийн тулд сурагчид 50 цагийн олон нийтэд зориулсан ажил хийсэн байх ёстой байдаг.

Дунд боловсрол эзэмшүүлэх сургуулийн төрөл:

• Ахлах сургууль-Ахлах сургууль нь XII ангиа төгсөж, суурь боловсролын гэрчилгээ аваад, үргэлжлүүлэн суралцах эсвэл ажиллахад шаардлагатай онолын болон практик хичээлүүдийг сурагчдад заадаг. Ихэнхи ахлах сургууль IX-XII анги бүхий байдаг ч зарим ахлах сургууль VIII, VII, бүр V ангиас эхлэх нь бий. Эдгээр ялгаатай ахлах сургуулиас эзэмших мэдлэгийн түвшин төстэй ч, хэддүгээр ангид ахлах сургууль эхэлж буйгаараа л ялгаатай болно.
• Техникийн коллеж-Техникийн коллеж нь ахлах сургуульд заадаг ихэнхи онолын хичээлийг заахын хамт мэргэжил олгох хичээл заадаг. Сурагчид XII ангиа мэргэжлийн гэрчилгээ эсвэл суурь боловсролын гэрчилгээ, эсвэл аль алинтай нь төгсдөг.
• Худалдааны сургууль-Цөөн тооны онолын хичээл заах агаад илүү практик боловсрол, карьеер төлөвлөлт, мэргэжлийн болон худалдаа эрхлэх талаарх хичээлүүд голлодог. Худалдааны сургуульд ихэнхидээ суурь боловсролын биш харин мэргэжлийн гэрчилгээ авч төгсдөг.

Суурь боловсролын гэрчилгээ

Ахлах сургууль болон техникийн коллеж төгсөхдөө сурагчид нэгдсэн шалгалт өгч, суурь боловсролын гэрчилгээ авдаг. Унгар хэл уран зохиол, математик, түүх, гадаад хэл, чөлөөт гэсэн таван хичээлээр энгийн юмуу гүнзгийрүүлсэн түвшинд шалгалт өгдөг. Аль түвшинд шалгалт өгөхөө сурагч сонгодог. Шалгалт нь бичгийн болон аман хэсгээс бүрддэг агаад 5 сарын эхнээс 6 сарын дунд хүртэл хугацаанд шалгалт өгдөг.

Гадаад сурагч болон, сүүлийн 4 жилийн 3-д нь Унгарын ерөнхий боловсролоос өөр боловсрол эзэшмсэн сурагчид Унгар хэл, уран зохиолын шалгалтыг гадаад хэлний шалгалт байдлаар өгч болдог. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг багш, сургуулиас лавлаарай.